حباب دات کام (Dot-com Bubble)
یک حباب اقتصادی در سالهای 1995 تا 2000 میلادی بود )که در ۵۲ مارس سال 2000 به اوج رسید( که طی آن در بازارهای بورس سهام کشورهای صنعتی دنیا شاهد رشد سریع ارزش مالی شان بودند که از رشد بخش اینترنت و شاخه های مرتبط با آن ناشی می شد.
از مشخصه های این دوره تاسیس )که در بسیاری موارد به شکست اقتصادی انجامید) گروه جدیدی از شرکتهای اینترنتی بود که به طور کلی به آنها شرکتهای دات کام گفته می شد مانند (Broadcast.com ، Boo.com ، Pets.com ،eToys.com)
شرکتها دریافته بودند که اگر یک پیشوند e به ابتدای نام خود و یا یک پسوند com به انتهای نام خود بیفزایند، بهای سهام آنها در بازار افزایش می یابد.
شرکت Boo.com
شرکت انگلیسی Boo.com در سال 1998 توسط ارنست مالمشتن و کایسا لیندر که هر دو سوئدی بودند، تأسیس شد و از پاییز 1999 به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد. هدف از تأسیس این شرکت ایجاد یک سایت مد برای مصرف کنندگان روی اینترنت بود. این شرکت تنها در مدت 18 ماه 135 میلیون دلار سرمایه گذاری نمود و با فرا رسیدن سال 2000 بحران حباب دات کام و آنالیز نادرست Boo.com از کسب وکار خود باعث شد Boo.com مجبور شود تجارت آنلاین خود را تعطیل کند.
در ژوئن سال 2000 اعلام شد، Fashionmall.com که از قدیمی های بازار سایت های مد بود، Boo.com را خریداری خواهدکرد. اما پایان غم انگیز داستان این نقطه نیست. فناوری های نرم افزاری که برای Boo.com چیزی نزدیک به 70 میلیون دلار هزینه برداشته بود، با قیمت 250 هزار دلار به Bright Stationواگذار شد.
علل شکست
علل طراحی
1- الگوی نظری شرکت های دات کام مبتنی بر این اصل بود که بقای شرکت های اینترنتی به گسترش هرچه سریع تر مشتریان است. بنا بر این اصل، شرکت های اینترنتی می بایست در ابتدا تمام هم و غم خود را صرف افزایش مشتریان خود کنند، حتی اگر در این راه محتمل ضرر و زیان هایی شوند. مثلاً شرکت های بزرگی مثل گوگل و آمازون در اولین سال تاسیس خود هیچ سودی به دست نیاوردند. همین اعتقاد باعث می شد بورس بازان در زمان خرید و فروش سهام شرکت های اینترنتی توجهی به سود آن در آن زمان نداشته باشند و بیشتر به آینده آن فکر کنند. در زمان رشد حباب، شرکت های بسیاری سهام خود را در بورس عرضه می کردند و با اینکه در آن زمان به هیچ وجه سودآور نبودند، اما سهام آن ها با قیمت بالایی خریداری می شد
2-Boo.com فلسفه ای را دنبال می کرد که توسط بسیاری از شرکت های دات کام دیگر نیز اجرا می شد. بسیاری از کارشناسان نفوذ یک فلسفه به عنوان یک ویروس واگیردار به شرکت های دات کام را از اصلی ترین عوامل ناکامی آن ها می دانند. فلسفه خیلی ساده بود "تلاش برای انجام کارهای بسیار زیاد، در زمانی بسیار کم". Boo.com نیز برای پیاده سازی این هدف در عرض یک دوره کوتاه هجده ماهه 135 میلیون دلار روی کسب وکار خود سرمایه گذاری کرد. سرمایه گذاری بزرگ و در نظر گرفتن اهداف رؤیاپردازانه باعث شد تا این شرکت خیلی زود از بازار خارج شود
علل اجرا
1- این شرکت بیش از آن که به هدف خود فروش لباس بیندیشد با صرف هزینه های کلان و تشکیل جلسات توفان مغزی در جست وجوی یافتن بهترین شیوه های ترغیب به مشتریان برای بازدید از سایت خود بود. علاوه بر آن با صرف هزینه های سرسام آور تبلیغاتی و استفاده از چهره های زیبا و سرشناس تلاش می کرد مشتریان بالقوه را به بازدید از سایت خود ترغیب کند.اما مشتریان بالقوه به سرعت از این سایت دلزده و روی گردان شدند. زیرا این شرکت از توجه به نیازهای اولیه مخاطبان در سایت خود غافل ماند و قادر نبود به درخواست ها و سفارش های انبوه بازدید کنندگان از سایت پاسخ دهد.
2- سایت سنگین Boo.com که سرشار از جاوا اسکریپت و فلش بود، برای بسیاری از کاربران قابل استفاده نبود. در آن زمان اینترنت باندپهن مانند امروز در دسترس نبود و بسیاری از کاربران از سرویس Dial-up برای دسترسی به اینترنت سود می بردند. درحقیقت،Boo.com نتوانسته بود، جامعه هدفش را به طور دقیق مشخص سازد و به همین دلیل در فراهم کردن یک سایت مناسب برای آنان ناکام ماند.
3- ساختار پیچیده سایت مشتریانی را که عموماً از علاقه مندان مد بودند و نمی توانستند با سایت های پیچیده کنار بیایند، کلافه می کرد
4- مدیریت ضعیف، عدم کنترل هزینه ها و استخدام های روزافزون بی مورد